راهنمای طراحی روف گاردن

راهنمای طراحی روف گاردن

طراحی روف گاردن امکان داشتن یک باغ کوچک در منزل را فراهم می‌کند. سیستم بام سبز یا روف گاردن یک بام چند منظوره با ذخیره آب بالاست که برای چمنزارها، گیاهان چند ساله و برای درختچه‌ها و درختان مناسب است. ادغام این سیستم با مناظری مثل گذرگاه‌ها، تراس‌ها، راهروها یا مناطق بازی و غیره نیز امکان‌پذیر است.
سیستم زه‌کشی در روف گاردن آب بسیار بالایی را حفظ می‌کند و مناسب برای باغ‌های مسقف است. در این سیستم آب در سراسر ناحیه پشت بام ذخیره می‌شود و با عمل مویرگی به گیاهان می‌رسد.

تاریخچه ساخت روف گاردن

از زمان بین‌النهرین باستان (هزاره چهارم قبل از میلاد تا 600 قبل از میلاد) درختان و درختچه‌ها در تراس‌های بلند کاشته می‌شد و انسان‌ها گیاهان را در بالای این سازه‌ها پرورش می‌دادند. یک نمونه از طراحی روف گاردن‌ ها در زمان رومیان در پمپئی است که این ساختمان دارای تراس مرتفعی بود که در آن گیاهان زیادی رشد می‌کردند.
بعدها یک روف گاردن در اطراف یک سالن بزرگ در قیصریه رومی ـ‌ بیزانسی کشف شد. باغ‌های معلق بابل در میان عجایب هفتگانه جهان، اغلب به صورت سازه‌های بلندی که پوشش گیاهی را در خود جای داده‌اند، به تصویر کشیده می‌شوند.
در شهر نیویورک در بین سال‌های 1880 و 1890، باغ‌های بزرگی روی پشت‌بام‌ها ساخته شده‌اند که شامل هتل آستور (نیویورک)، تئاتر آمریکایی در خیابان هشتم، باغ مدیسون اسکوئر استنفورد وایت در سال 1890، و باغ بام بهشت بود.

نمونه‌هایی از طراحی روف گاردن

روف گاردن را می‌توان از بام سبز متمایز کرد، اگرچه این دو اصطلاح اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اصطلاح روف گاردن به خوبی برای فضاهای پشت بام که شامل تفریح، سرگرمی و فراهم کردن فضای زندگی در فضای باز اضافی برای ساکنان ساختمان هستند، مناسب است. روف گاردن شامل کاشت گیاهان، مبلمان غذاخوری و استراحت، سازه‌های فضای باز مانند آلاچیق و سوله، و سیستم‌های آبیاری و روشنایی خودکار خواهد بود.
بام سبز اگرچه ممکن است مزایای زیبایی‌شناختی و تفریحی داشته باشد، اما لزوماً برای این منظور طراحی نشده است. بام سبز ممکن است هیچ فضای تفریحی را فراهم نکند و با ایجاد عایق حراراتی به بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش هزینه‌های سرمایش و گرمایش در یک ساختمان کمک کند.
داشتن یک باغ روی پشت بام راهی عالی برای افزایش ارزش خانه و کسب آسایش بیشتر است. بنابراین استفاده از یک روف گاردن می‌تواند راه فراری از جنجال‌های روزانه شهری باشد. روف گاردن دارای آلاچیق، چتر و دیگر تجهیزاتی است که سبب می‌شود محیط خنک و مطبوع را در پشت بام ایجاد کند تا از آن لذت ببرید.
در ادامه نمونه‌هایی از مواردی که در طراحی روف گاردن اهمیت دارند، گردآوری کرده‌ایم که به شما کمک می‌کنند بدون توجه به اندازه آن، از فضای در دسترس خود نهایت استفاده را ببرید.

۱. گیاهانی را انتخاب کنید که در ارتفاع رشد کنند

تفاوت اصلی (بین کاشت گیاهان در تراس، پشت بام و کاشت گیاهان در حیاط) این است که گیاهان را در روف گاردن نمی‌توانید در زمین بکارید. بنابراین هر کشتی که انجام می‌دهید (چه در گلدان و چه در ظروف و بسترهای مرتفع)، نمی‌تواند به زمین به‌عنوان منبع آب تکیه کند.
بنابراین روف گاردن تنها به آبیاری شما و هوا متکی خواهد بود. پس بهتر است گیاهانی که برای یک باغ روی پشت بام انتخاب می‌کنید بهترین و مقاوم‌ترین گیاهان باشند.
برای هر باغی که روی پشت بام می‌سازید ابتدا باید از آبیاری آن مطمئن شوید. پشت بام‌ها در تابستان آفتاب‌گیرند و بسیار گرم می‌شوند، بنابراین مهم نیست که چقدر آبیاری می‌کنید، زیرا هرگز برای برآورده کردن نیازهای گیاه شما کافی نخواهد بود. عواملی دیگری نیز در این کار مؤثر است.
علف‌های زینتی مانند چمن مکزیکی و چمن‌های فواره‌ای برای روف گاردن مناسب هستند. گیاهان چند ساله در طول فصل بهار، تابستان و پاییز شکوفا می‌شوند و رنگ‌های آنها در طول فصل‌ها تغییر می‌کند. برخی از این گیاهان (Verbena، Liatris Blazing Stars و Lavender) هستند.

 

نمونه‌هایی از طراحی روف گاردن

روف گاردن را می‌توان از بام سبز متمایز کرد، اگرچه این دو اصطلاح اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اصطلاح روف گاردن به خوبی برای فضاهای پشت بام که شامل تفریح، سرگرمی و فراهم کردن فضای زندگی در فضای باز اضافی برای ساکنان ساختمان هستند، مناسب است. روف گاردن شامل کاشت گیاهان، مبلمان غذاخوری و استراحت، سازه‌های فضای باز مانند آلاچیق و سوله، و سیستم‌های آبیاری و روشنایی خودکار خواهد بود.
بام سبز اگرچه ممکن است مزایای زیبایی‌شناختی و تفریحی داشته باشد، اما لزوماً برای این منظور طراحی نشده است. بام سبز ممکن است هیچ فضای تفریحی را فراهم نکند و با ایجاد عایق حراراتی به بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش هزینه‌های سرمایش و گرمایش در یک ساختمان کمک کند.
داشتن یک باغ روی پشت بام راهی عالی برای افزایش ارزش خانه و کسب آسایش بیشتر است. بنابراین استفاده از یک روف گاردن می‌تواند راه فراری از جنجال‌های روزانه شهری باشد. روف گاردن دارای آلاچیق، چتر و دیگر تجهیزاتی است که سبب می‌شود محیط خنک و مطبوع را در پشت بام ایجاد کند تا از آن لذت ببرید.
در ادامه نمونه‌هایی از مواردی که در طراحی روف گاردن اهمیت دارند، گردآوری کرده‌ایم که به شما کمک می‌کنند بدون توجه به اندازه آن، از فضای در دسترس خود نهایت استفاده را ببرید.

۱. گیاهانی را انتخاب کنید که در ارتفاع رشد کنند

تفاوت اصلی (بین کاشت گیاهان در تراس، پشت بام و کاشت گیاهان در حیاط) این است که گیاهان را در روف گاردن نمی‌توانید در زمین بکارید. بنابراین هر کشتی که انجام می‌دهید (چه در گلدان و چه در ظروف و بسترهای مرتفع)، نمی‌تواند به زمین به‌عنوان منبع آب تکیه کند.
بنابراین روف گاردن تنها به آبیاری شما و هوا متکی خواهد بود. پس بهتر است گیاهانی که برای یک باغ روی پشت بام انتخاب می‌کنید بهترین و مقاوم‌ترین گیاهان باشند.
برای هر باغی که روی پشت بام می‌سازید ابتدا باید از آبیاری آن مطمئن شوید. پشت بام‌ها در تابستان آفتاب‌گیرند و بسیار گرم می‌شوند، بنابراین مهم نیست که چقدر آبیاری می‌کنید، زیرا هرگز برای برآورده کردن نیازهای گیاه شما کافی نخواهد بود. عواملی دیگری نیز در این کار مؤثر است.
علف‌های زینتی مانند چمن مکزیکی و چمن‌های فواره‌ای برای روف گاردن مناسب هستند. گیاهان چند ساله در طول فصل بهار، تابستان و پاییز شکوفا می‌شوند و رنگ‌های آنها در طول فصل‌ها تغییر می‌کند. برخی از این گیاهان (Verbena، Liatris Blazing Stars و Lavender) هستند.

 

۲.. ایجاد یک خلوتگاه با کاشت گیاهان طبیعی

گیاهانی غیرآپارتمانی به روف گاردن‌ها حس نزدیکی به طبیعت و آرامش‌بخشی می‌دهند. کاشت پرچین با گل‌های غنی از بوی یاس در اواسط بهار بسیار مناسب خواهد بود. درخت‌های کوچک که در پاییز یا بهار گل می‌دهند نیز بسیار محبوب هستند.

۳. پشت بام را به یک اتاق نشیمن در فضای باز تبدیل کنید

با ازدیاد جمعیت و کاهش فضاهای سکونت در آپارتمان‌ها و خانه‌ها، مبلمان‌های مدرن، دکور و لوازم جانبی متعددی برای باغ‌های کوچک در فضای تراس و پشت بام ساخته شده‌اند.
اگر فضای تنگی دارید و جایی برای نگهداری گیاهان در داخل منزل ندارید یا اگر به دنبال ایده‌های باغی با هزینه کم هستید، به فضای پشت بام خود مانند یک اتاق نشیمن نگاه کنید. مبل، صندلی راحتی، میز قهوه‌خوری، نورپردازی و فرش را به فضای باز پشت بام برده و یک اتاق اضافی با منظره زیبا ایجاد نمایید.

۴. استفاده از آشپزخانه کوچک در طراحی روف گاردن

یک آشپزخانه در فضای باز می‌تواند یک مزیت خوب برای یک روف گاردن باشد. آشپزخانه فضای سرگرم‌کننده‌ای را ایجاد می‌کند. فضایی که در آن مدام نیاز نیست که به داخل خانه بروید تا نوشیدنی یا دیگر خوراکی‌ها را بیاورید. با ایجاد یک آشپزخانه کوچک در بیرون از خانه می‌توانید از مزایای آن لذت ببرید.

۵. از منقل‌های کوچک در طراحی روف گاردن استفاده کنید

اگر ساختن آشپزخانه بر روی پشت بام شما واقع‌بینانه نیست، از ایده‌های دیگری که به آسایش شما کمک می‌کنند بهره ببرید. در فضاهای کوچک متراژ منقل‌ها و آتشدان‌ها بسیار مهم است. به همین منظور می‌توانید از منقل‌های دیواری استفاده کنید.

 

۶.. عمق روف گاردن را بیشتر کنید

از دیوارها کمک بگیرید و لوله‌ها و تجهیزاتتان را به آن متصل کنید تا فضای بیشتری را در اختیار بگیرید و طراحی روف گاردن منحصربه‌فردی داشته باشید. یکی دیگر از ترفندهای خوب برای استفاده از فضا، گذاشتن یک ظرف با یک گلدان بزرگ در محوطه است. بجای استفاده از تعداد گلدان‌های زیاد از یک گلدان بزرگ در محوطه استفاده کنید و گلدان‌های کوچک را در اطراف آن بگذارید.

۷. ایجاد گلخانه روی پشت بام

ایجاد یک گلخانه بر روی پشت بام نیز شبیه به طراحی روف گاردن بوده با این تفاوت که دارای سقف است. گلخانه علاوه بر داشتن مزایای روف گاردن مزایای دیگری چون کاهش گردوغبار، داشتن گیاهانی تازه، محافظت در برابر سرما و گرما و … به همراه دارد. البته گلخانه اهداف تجاری دارد و با روف گاردن و بام سبز تفاوت زیادی خواهد داشت.

۸. . روف گاردن را مرتفع بسازید

همانطور که در ابتدا اشاره شد، تفاوت اصلی بین یک باغ روی پشت بام و یک باغ در سطح زمین وجود خاک و محدودیت عمق است. اما شما می‌توانید با مرتفع ساختن فلاورباکس ها به ویژه در حاشیه دور تا دور بام ، عمق کاشت را افزایش دهید.

بهترین گیاهان برای روف گاردن کدامند؟

گیاهانی که برای ساخت روف گاردن استفاده می‌شوند باید نسبت به باد و خشکی مقاوم باشند و بسته به موقعیت خود با آفتاب یا سایه نیز مقابله کنند.
درختان کوچک کاج، نخل‌های بادبزن کوتوله، و گیاهان مدیترانه‌ای از جمله آویشن و اسطوخودوس برای کاشت و پرورش در طراحی و اجرای روف گاردن بسیار ایده‌آل هستند و به‌طور طبیعی در چنین شرایط سختی رشد می‌کنند.
از کاشت بامبوها و گیاهانی مانند درختان موز، اجتناب کنید، زیرا این گیاهان در مقابل باد مقاوم نیستند، این گیاهان دو برابر دیگر گیاهان آب مصرف می‌کنند و سریع خشک می‌شوند. بنابراین نمونه‌های کلیدی را انتخاب کنید تا خوب به نظر برسند. گونه‌های همیشه سبز بهترین گیاهان و با ارزش‌ترین آنها برای روف گاردن‌ها هستند.
به‌عنوان مثال، درختان و درختچه‌های بزرگ برای غربالگری به گلدان‌های بسیار بزرگی نیاز دارند، که اگر ظرفیت باربری بالکن‌ها و تراس‌های پشت بام را در نظر بگیرید، ممکن است خیلی سنگین به نظر برسند. در صورت داشتن فضای کافی می‌توان از درختچه‌های مقاوم به باد مانند کتان (فورمیوم) و بوته گل مروارید در طراحی و اجرای روف گاردن استفاده کرد

محافظت از روف گاردن

موانعی مانند دیوارها و تخته‌های بزرگ انتخاب مناسبی برای طراحی روف گاردن ‌ها نخواهند بود. این اجسام اولاً، جلوی چشم‌اندازها و مناظر را می‌گیرند، و ثانیاً تندبادهای قوی به آنها برخورد کرده و تخریب می‌شوند.
در عوض، پارچه بادبانی متخلخل و سوراخ‌دار و چوب‌های سدر همگی باد را فیلتر می‌کنند و در عین حال از حریم خصوصی روف گاردن محافظت می‌کنند. چترهای آفتابی موقتی نیز می‌توانند انتخاب خوبی باشند. این چترها هم در برابر نور خورشید و هم در برابر باران مفید هستند. استفاده از گلدان‌های بزرگ و بلند ممکن است دید شما را کم کنند و در مقابل باد خطرناک به نظر برسند. دقت کنید تا از گلدان‌های استاندارد و مقاوم در برابر باد استفاده کنید.

 

اهمیت برنامه‌ریزی در طراحی روف گاردن

اولویت اول طراحی روف گاردن سبز شدن و رشد گیاهان است.. همچنین مزایای زیست‌محیطی و زیبایی‌شناختی برای شهرها انگیزه اصلی ساختن روف گاردن برای ساختمان‌های مرتفع است. طبق تحقیقی محاسبه شده‌است که اگر 50 درصد از کل فضای موجود روی پشت بام‌های شهر با فضای سبز کاشته شده باشد، دمای شهر را می‌توان تا چند درجه سانتی‌گراد کاهش داد. این امر منجر به صرفه‌جویی در منابع دولتی می‌شود.
از مهمترین کشورهای جهان که در توسعه روف گاردن بسیار موفق عمل کرده است می‌توان به سنگاپور اشاره کرد. این کشور در توسعه شهری سبز، فعال بوده و باغ‌های پشت بام در شهر اصلی این کشور امکاناتی را برای انتقال مفاهیم طبیعت و فضای باز در توسعه ساختمان‌های بلند ارائه می‌کند.
در بررسی‌های به عمل آمده حدود 80 درصد از ساکنان سنگاپور به اجرای بیشتر باغ‌های پشت بام در برنامه‌های شهری رأی داد‌ه‌اند. دلایل تفریحی مانند گذران اوقات فراغت و استراحت، زیباسازی محیط و سرسبزی و طبیعت بیشترین رأی را به خود اختصاص داده و کاشت روف گاردن در بالای ساختمان راهی برای کارآمدتر کردن شهرها است.
بام سبز ممکن است گسترده یا فشرده باشد. البته این اصطلاحات برای توصیف نوع کاشت مورد نیاز استفاده می‌شود. پانل‌هایی که یک بام سبز را تشکیل می‌دهند معمولاً بیش از چند سانتی متر تا 30 سانتی‌متر (چند اینچ تا یک فوت) عمق ندارند؛ زیرا وزن، عامل مهمی در پوشاندن کل سطح سقف است.
گیاهانی که در بام سبز استفاده می شوند معمولاً از نوع سکولنت سدوم (نوعی کاکتوس) یا سایر گیاهان با ریشه‌های کم‌عمق هستند که شرایط گرم، خشک و بادی را که در اکثر باغ‌های پشت بام حاکم است، تحمل می‌کنند. با یک بام سبز می‌تواند تا 87٪ از تشعشعات خورشیدی را کنترل کند در حالی که یک سقف برهنه صددرصد معرض مستقیم نور خورشید و تشعشعات آن قرار می‌گیرد.
کاشت‌های روی روف گاردن ممکن است برای عملکردهای مختلفی طراحی شده و از نظر عمق بسیار متفاوت باشند تا اهداف زیبایی‌شناختی و تفریحی را برآورده کنند. این کاشت‌ها می‌توانند طیف وسیعی از گیاهان زینتی را در خود جای دهند: هر چیزی از درخت، درختچه، درخت انگور یا مجموعه‌ای از گل‌ها می‌تواند در روف گاردن استفاده شود. از آنجایی که زیبایی‌شناسی و تفریح در اولویت هستند، ممکن است مزایای زیست محیطی و انرژی بام سبز در روف گاردن به طور کامل تأمین نشود.

جمع‌بندی

کمبود فضای سبز در محیط شهری، انگیزه کلیدی برای بسیاری از مهندسان در طراحی روف گاردن است. کاشت گیاهان معمولا در فلاورباکس به طور گسترده روی پشت بام انجام می‌شود. تا از ایجاد تنش بیشتر به عایق رطوبتی سقف جلوگیری کند. برای کسانی که در آپارتمان‌های کوچک با فضای کم زندگی می‌کنند، روف گاردن یا بام سبز می‌تواند راه‌حل مناسبی برای آرامش و ارتباط با طبیعت برای آنها باشد. این سیستم‌ها از فضای بسیار کمتری نسبت به باغبانی‌های سنتی استفاده می‌کنند. همچنین سیستم روف گاردن اقدامات مسئولانه زیست‌محیطی، حذف خاک ورزی، کاهش یا حذف آفت کش‌ها، وجین علف‌های هرز و بازیافت زباله‌ها از طریق کمپوست را تشویق می‌کنند.