مراحل طراحی مجتمع تجاری اداری

مراحل طراحی مجتمع تجاری اداری

از جمله نکات مهم در طراحی مجتمع تجاری ایجاد یک فضای راحت، قابل دسترسی و قابل شناسایی در فضای پیچیده و متغیر شهر است. مجتمع تجاری به معنای ساختمان یا ساختمان‌هایی ا‌ست که در یک ملک یا املاک متعدد، تحت مالکیت یک فرد یا افراد بوده و شامل یک یا چند کسب و کار تجاری است که می‌تواند در ادغام با کاربری مسکونی نیز قرار گیرد.

اهمیت معماری در طراحی مجتمع تجاری چیست؟

طراح معمار با استفاده از استاندارها و مطابق سرانه ها، فضای لازم جهت برآورده کردن نیازهای مشتریان و فروشندگان در یک مجتمع تجاری را طراحی می کند.

هدف اولیه هر ساختمان تجاری بهینه‌سازی توانایی کسب و کار برای سودآوری بیشتر گروه‌های ذینفع است. این اهداف شامل بهبود فرآیند گردش کار، زیبایی‌شناسی محیط و راحتی فضای فیزیکی ساختمان خواهد بود. در طراحی فضای تجاری علاوه بر ساماندهی و بهیه سازی فضای کسب و کارها ، لازم است به نیازهای مشتریان نیز پاسخ داده شود تا جهت حضور در آن مکان ترغیب شوند.

ساختمان های تجاری به صورت کلی شامل رستوران‌ها و فضاهای خرده‌فروشی مراکز خرید و بازارها می‌شود.

نکات مهم در طراحی مجتمع تجاری

با بهبود استانداردهای زندگی مردم، فعالیت‌های تجاری شهری به‌طور فزاینده‌ای متنوع و پیچیده می‌شود. به همین جهت در طراحی فضای ساختمان‌های تجاری ویژگی‌هایی مانند تنوع خدمات، طراحی‌های جذاب و تسریع در ارائه خدمات اهمیت دارد.
در طراحی فضای تجاری ترکیب ملاحضات عملکردی و زیبایی شناسی، به خلق فضایی جذاب و مناسب جهت تمرکز بر محصولات، با دسترسی آسان و هم‌خوان با محیط زیست منجر خواهد شد.

طراحی فضای تجاری به خود ساختمان محدود نمی شود و نسبت به محیط مجاور به ویژه کاربری های موجود در همسایگی و جریان ترافیک اثر متقابل دارد. نحوه سیرکلاسیون و مسیر رفت و آمد افراد و کالاها می بایست منطبق با عملکرد موردنیاز و ویژگی های محیط پیرامون باشد.
زمانی که مردم در فضای ساختمان تجاری احساس بدی داشته باشند،عدم احساس راحتی مشتریان در فضای تجاری، به‌طور قابل توجهی بر خرید آنها تأثیر می‌گذارد، و بهره وری اقتصادی مجتمع را تحت تاثیر قرار می دهد.
از جمله مشکلات طراحی تجاری می توان به چیدمان گیج کننده، نبود غرفه اطلاعات (راهنمای گمشدگان) و تکه تکه شدن فضای ساختمان تجاری اشاره نمود که قابلیت شناسایی مغازه‌ها یا غرفه‌ها را تضعیف می کند.
به این ترتیب با بررسی و شناخت عوامل موثر بر طراحی و استفاده بهینه از جریان ترافیک در فضای ساختمان تجاری می‌توان نیازهای روانی و رفتاری مردم را تحلیل کرد و بعد مطابق با ویژگی‌ها و فعالیت‌های روانی و رفتاری آنها اقدام نمود.

نکات مهم در طراحی مجتمع تجاری

با بهبود استانداردهای زندگی مردم، فعالیت‌های تجاری شهری به‌طور فزاینده‌ای متنوع و پیچیده می‌شود. به همین جهت در طراحی فضای ساختمان‌های تجاری ویژگی‌هایی مانند تنوع خدمات، طراحی‌های جذاب و تسریع در ارائه خدمات اهمیت دارد.
در طراحی فضای تجاری ترکیب ملاحضات عملکردی و زیبایی شناسی، به خلق فضایی جذاب و مناسب جهت تمرکز بر محصولات، با دسترسی آسان و هم‌خوان با محیط زیست منجر خواهد شد.

طراحی فضای تجاری به خود ساختمان محدود نمی شود و نسبت به محیط مجاور به ویژه کاربری های موجود در همسایگی و جریان ترافیک اثر متقابل دارد. نحوه سیرکلاسیون و مسیر رفت و آمد افراد و کالاها می بایست منطبق با عملکرد موردنیاز و ویژگی های محیط پیرامون باشد.
زمانی که مردم در فضای ساختمان تجاری احساس بدی داشته باشند،عدم احساس راحتی مشتریان در فضای تجاری، به‌طور قابل توجهی بر خرید آنها تأثیر می‌گذارد، و بهره وری اقتصادی مجتمع را تحت تاثیر قرار می دهد.
از جمله مشکلات طراحی تجاری می توان به چیدمان گیج کننده، نبود غرفه اطلاعات (راهنمای گمشدگان) و تکه تکه شدن فضای ساختمان تجاری اشاره نمود که قابلیت شناسایی مغازه‌ها یا غرفه‌ها را تضعیف می کند.
به این ترتیب با بررسی و شناخت عوامل موثر بر طراحی و استفاده بهینه از جریان ترافیک در فضای ساختمان تجاری می‌توان نیازهای روانی و رفتاری مردم را تحلیل کرد و بعد مطابق با ویژگی‌ها و فعالیت‌های روانی و رفتاری آنها اقدام نمود.

طراحی مجتمع تجاری و رویکرد معماری سبز

در طراحی مجتمع تجاری با رویکرد سبز به دنبال افزایش حداکثر تعامل با فضای سبز و بهره گیری از ساز و کارهای طبیعی دنبال می شود. این کار می تواند با افزودن فضای سبز، بهره گیری از مصالح طبیعی نظیر چوب یا سنگ و یا با گسترش فضاهای باز و نیمه باز به صورت تراس صورت گیرد. سایر اقدامات موثر دوستدار محیط زیست نظیر نصب سیستم اتوماسیون ساختمان BAS، لامپ‌های LED، وسایل کم‌مصرف و پنل‌های خورشیدی، نیز سبب افزایش کارآیی ساختمان می گردند.
افزایش کارآیی ساختمان تجاری با در نظر گرفتن عملکرد پایدار در حوزه مصرف انرژی، عوامل اقتصادی و زیست محیطی ایاد می گردد. طراحی ساختمانهای سبز باید به‌گونه‌ای باشد که در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند و مکانی سالم برای زندگی و کار باشند.

این طراحی به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند و می‌تواند تأثیر ساختمان‌ها بر محیط زیست را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. طراحی و ساخت یک مجتمع با کارایی بالا، همت همه‌جانبه می‌خواهد و چنین ساختمان‌هایی اغلب محصول یک رویکرد تیمی هستند. مالکان ساختمان، مدیران تأسیسات، معماران، مهندسان و غیره در صنعت ساخت‌وساز باید حداقل‌هایی را در هنگام ساخت و طراحی مجتمع تجاری رعایت کنند. در ادامه به این حداقل‌ها اشاره می‌کنیم.
• انرژی: استفاده از فناوری مناسب برای کاهش قابل توجه مصرف انرژی و هزینه عملیاتی
• مواد و منابع: به حداقل رساندن استفاده از منابع تجدیدناپذیر و به حداکثر رساندن ترکیب مواد پایدار در سراسر پروژه
• کیفیت هوا: به حداقل رساندن اثرات منفی بر کیفیت هوای داخل ساختمان
• سلامت: بهبود سلامت، انگیزه و بهره‌وری کاربران ساختمان از طریق ایجاد محیط‌های بهبودیافته و بسیار انعطاف‌پذیر.

استانداردهای طراحی مجتمع تجاری

ارتفاع طبقات

ارتفاع طبقات باید مشخص‌کننده نوع واحدهای تجاری در یک طبقه خاص باشد. مثلاً طبقه‌ها و واحدهایی که نیاز به تهویه مناسب دارند باید ارتفاع بیشتری نسبت به دیگر طبقات یا واحدها داشته باشند.
همچنین بنا به نوع محصولات فروشگاه‌ها یا غرفه‌های داخل ساختمان، این ارتفاع باید تنظیم شود. مثلاً در مجتمع‌هایی که فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارند قطعاً باید ارتفاع طبقه فروشگاه بالاتر از طبقات دیگر باشد. زیرا در این قسمت از ساختمان تراکم جمعیت بیشتر بوده و فروشگاه زنجیره‌ای نیاز به قفسه‌هایی بلند برای محصولات خود دارد.

طراحی درب‌های مجتمع

مجتمع‌هایی که بیش از ۱۵۰۰ متر مربع مساحت دارند باید ورودی و خروجی مناسبی را تعبیه کنند. در متراژهای بالاتر این درب‌ها باید به تناسب مساحت بیشتر شوند. ارتفاع ورودی‌ها وخروجی‌ها باید استاندارد بوده و متناسب با فضای مجتمع باشد.

طراحی پارکینگ مجتمع

طراحی پارکینگ در مجتمع‌های تجاری، بسیار اهمیت دارد.طبق قوانین معماری و شهرسازی ساختمان‌های مجتمع‌های تجاری باید متناسب با مساحت واحدهای تجاری پارکینگ‌هایی را در نظر بگیرند (هر ۱۰۰ متر مربع تا ۶ پارکینگ مجاز خواهد بود).
تعداد پارکینگ مورد نیاز ساختمان‌های تجاری ضروری‌ترین بخش این مجتمع‌ها است. در برخی از موارد با عدم رعایت این ويژگی ضررهای بسیاری به صاحبان کسب و کار در این واحدها وارد شده است.

طراحی تأسیسات مجتمع

تعبیه و نگهداری تأسیسات الکتریکی و موتورخانه‌ها در مجتمع‌ها برای تأمین سرمایش و گرمایش محیط مجتمع بسیار ضروری است. طراحی این تأسیسات باید به‌گونه‌ای باشد که علاوه بر محل استقرار صحیح در ساختمان، در موارد ضروری دسترسی به آن نیز آسان باشد. محل قرارگیری دستگاه‌ها، لوله‌ها، سیم‌ها و تابلو‌های برق، داکت‌ها و … باید مطابق با اصول مهندسی بوده و به دور از ازدحام جمعیت باشد.
همچنین دسترسی خارجی (بیرون از ساختمان) به این تأسیسات نیز باید در نظر گرفته شود تا در مواقع حادثه با سرعت بیشتری مشکل رفع گردد.

طراحی ستون‌ها، دیوار‌ها و نمای مجتمع

اسکلت ساختمان و نما از عناصر مهم یک فضای تجاری است. همچنین برای ساخت اسکلت و دیگر اجزای یک مجتمع تجاری باید از بهترین متریال‌ها استفاده کرد. در مجتمع تجاری شما با کسب و کار مواجه هستید و طولانی بودن عمر یک کسب و کار در گرو پایداری محیط کار آن است.
ستون‌ها و دیوارها باید متناسب با فضای مجتمع بوده و تا جاییکه ممکن است ستون‌ها جلوی دید عموم نبوده و سبب بستن مسیر رفت و آمد نشوند. دیوراها باید نازک کاری شده شده باشند و ظاهر ساده و زیبایی داشته باشند.. همچنین بنرهای تبلیغاتی و تلویزیون‌های بزرگ نیز ایده خوبی برای جلب توجه و تبلیغات در دیوارها هستند.
تاکید بر شفافیت بصری و استفاده از حداکثر از شیشه در نما و ، ویترین‌ها و ورودی‌های مغازه‌های تجاری می‌تواند جلوه بصری مناسبی ایجاد کرده و مخاطب را جذب کند.

نورپردازی در طراحی مجتمع تجاری

نورپردازی اصولی و جذاب در نمای داخلی سالن‌ها و راهروها و هچنین ویترین‌ها به‌طور ناخودآگاه مخاطب را به خود جذب می‌کند.
استفاده از نورهای مصنوعی و طبیعی، اختلاط نورها، چراغ‌های چشمک‌زن، انواع لیزرهای نوری و … از عوامل جذب مشتری در مجتمع‌های تجاری هستند.

فناوری در طراحی مجتمع تجاری

از فناوری برای مدرن‌سازی و بهبود عملکرد فضای ساختمان تجاری می‌توان استفاده کرد. به عنوان مثال، یک سیستم اتوماسیون (BAS) راحتی و بهره‌وری انرژی را بهینه می‌کند.
علاوه بر این، می‌توانید با اختصاص اتاق‌های خاص به تجهیزات، مانند اتاق‌هایی که دارای صفحه ‌کنفرانس از راه دور یا تخته‌های سفید دیجیتال هستند، از فناوری به نفع خود استفاده کنید. همچنین اختصاص برخی از اتاق‌ها به استفاده از کلاس‌های آموزشی می‌تواند به جذب افراد کمک کند.
علاوه بر این می‌توانید با نصب پریزها و دوشاخه‌های اضافی در دیوارها، کف‌ها و میزها، ساختمان را به فضایی مناسب برای کار تبدیل کنید.

پالت رنگ در طراحی مجتمع تجاری

انتخاب رنگ نیز به تنظیم حال و هوای فضای مجتمع کمک می‌کند. طرح و رنگ شما به نوع کسب و کار بستگی دارد و معمولاً باید مکمل برند و فرهنگ شرکت یا مجتمع تجاری باشد. رنگ داخل فضای ساختمان را می‌توان برای مطابقت با این مشخصات تنظیم کرد.
رنگ‌های ملایم و رنگ‌های پاستلی اغلب برای دیوارهای ساختمان‌های تجاری استفاده می‌شوند، زیرا تضاد قابل توجهی با سبک‌های رایج و مبلمان‌های تیره ایجاد می‌کنند. رنگ‌های خنثی، مانند خاکستری، می‌توانند حس آرامش را به ارمغان آورند و به ترکیب فناوری با فضا کمک کنند.

الگوها در طراحی مجتمع‌های تجاری

الگوها در طراحی مجتمع تجاری به بیان داستانی در مورد فرهنگ یک شرکت کمک می‌کنند و تداوم خاصی از این فرهنگ را به فضای تجاری اضافه می‌کنند. به‌عنوان مثال، رستوران‌ها به خوبی از الگوها استفاده می‌کنند تا حس مطلوبی را ایجاد کنند که با موضوع کسب و کار آنها متناسب باشد.
مثلاً برند کشاورز، با رنگ سبز در طراحی محصولات و تبلیغات خود شما را به یاد محیط زیست، باغ و کشاورزی می‌اندازد. یا در نمونه‌های خارجی،‌ با دیدن رنگ قرمز و زرد به یاد مک دونالد خواهید افتاد.

آشنایی با تیم طراحی

هنگام تماس با متخصصان پروژه خود، مطمئن شوید که به طور کامل نیازهای‌تان را از نظر بودجه، جدول زمانی و الزامات ساختمان توضیح داده‌اید. خود را به طور کامل با افراد اصلی که مسئولیت پروژه خود را بر عهده می گیرید، بشناسانید. معماران، طراحان و مدیران پروژه. ممکن است شما به عنوان یک کارفرما ماه‌ها یا حتی سال‌ها با آنها کار کنید. برقراری ارتباط خوب با همه این افراد درگیر در پروژه به شما کمک می‌کند تا نیازهای شما برآورده شود.
همچنین در هنگام ساخت و طراحی مجتمع‌ تجاری با مشتریان و صاحبان کسب و کار مشورت کنید و به آنها گوش دهید و راه‌حل‌های انعطاف‌پذیر، خلاقانه و قابل اجرای آنها را اجرا کنید.

جمع‌بندی

برای طراحی ساختمان‌های تجاری بهتر است مشاوره تخصصی بیشتری در مورد طراحی و ساخت پروژه تجاری بگیرید. با کسانی که کسب و کارهای جدید و موجود در پروژه‌های مختلف را پشتیبانی می‌کنند همکاری کرده و تمام جنبه‌های پروژه ساختمان تجاری را کنترل کنید. تمامی موارد گفته شده در طراحی مجتمع تجاری به شما کمک می‌کند تا علاوه بر یک معماری زیبا، سود قابل توجهی نیز در کسب و کار خود داشته باشید.